اجرای طرحی با هدف تعمیق زیارت | نشست بررسی دومین رویداد ملی «سقاخونه» در مشهد برگزار شد
معاون زیارت و گردشگری سازمان فرهنگی‌اجتماعی شهرداری مشهد گفت: رویکرد ما در این معاونت، تسهیلگری است و قصد داریم فضای مناسبی برای حضور و سرمایه‌گذاری بخش خصوصی، شرکت‌های خلاق و نوآور ایجاد کنیم.
الهام اسماعیلی | شهرآرانیوز، نشست بررسی ابعاد مختلف دومین رویداد ملی «سقاخونه» امروز،۱۷ آذر ۱۴۰۳، با هدف ایده‌پردازی، توانمندسازی و کارآفرینی در عرصه زیارت در جهاد دانشگاهی مشهد برگزار شد.
سیدجلیل بامشکی در این رویداد با اشاره به تشکیل دبیرخانه شهرهای زیارتی در سال گذشته، گفت: این دبیرخانه با همکاری شهرهای مشهد، قم، شیراز و طبس با هدف هم‌افزایی در موضوعات مرتبط با زیارت و مدیریت شهری در شهرهای زیارتی تشکیل شد. در این راستا، برنامه‌ها و اقدامات مشترکی طراحی و اجرا شد که یکی از مهم‌ترین آن‌ها برگزاری رویداد مسئله‌محور «صفا» بود.
وی افزود: تجربه موفق سال گذشته ما را بر آن داشت تا این رویداد را به‌صورت مستمر و سالانه ادامه دهیم.
تغییر رویکرد به سمت تعمیق زیارت
معاون زیارت و گردشگری سازمان فرهنگی‌اجتماعی شهرداری مشهد افزود: امسال در راستای تعمیق زیارت، محور‌ها و موضوعات جدیدی تعریف شد که از آن جمله می‌توان به ارتقای کیفیت خدمات و توجه به مسائل زیارتی اشاره کرد.
وی تأکید کرد: برای دستیابی به این اهداف، شبکه مسائل زیارت با همکاری پژوهشکده زیارت و میز زیارت در شهر مشهد تشکیل و موضوعات در نشست‌های تخصصی تدوین شد.
وی همچنین به نقش بخش خصوصی و شرکت‌های دانش‌بنیان در تحقق این اهداف اشاره کرد و گفت: رویکرد ما در این معاونت، تسهیلگری است و قصد داریم فضای مناسبی برای حضور و سرمایه‌گذاری بخش خصوصی، شرکت‌های خلاق و نوآور ایجاد کنیم.
بامشکی ادامه داد: به همین دلیل، در این رویداد شرکت‌ها و استارتاپ‌ها ایده‌های خود را ارائه می‌دهند و شهرداری و سایر نهاد‌ها از آن‌ها حمایت می‌کنند.
حمایت از ایده‌ها و طرح‌های نوآورانه
وی با بیان مثالی در خصوص حمایت از ایده‌های نوآورانه گفت: یکی از شرکت‌ها برای ارائه خدمات به زائران مشهد اقدام به طراحی سامانه‌ای کرده بود. ما به جای اینکه خودمان مستقیم وارد عمل شویم، از آن‌ها حمایت کردیم تا این سامانه را راه‌اندازی کنند. چنین‌رویکردی نشان‌دهنده نگاه ما به مشارکت و پشتیبانی از بخش خصوصی است.
مشارکت بنیاد ملی و سایر نهاد‌ها
معاون زیارت و گردشگری سازمان فرهنگی‌اجتماعی شهرداری مشهد در ادامه، به همکاری بنیاد ملی و سایر نهادهای مرتبط اشاره کرد و اظهار داشت: بنیاد ملی قول حمایت از طرح‌های برگزیده این رویداد را داده است. ما نیز به همراه سایر مجموعه‌ها تلاش خواهیم کرد تا ایده‌ها و طرح‌های ارائه‌شده در این رویداد به خروجی‌های ملموس و کاربردی تبدیل شوند.
در پایان، بامشکی ضمن قدردانی از حضور اساتید و صاحب‌نظران در این رویداد، ابراز امیدواری کرد که این حرکت آغازگر تحولی مثبت در حوزه زیارت و کارآفرینی باشد و طرح‌های ارائه‌شده در این مسیر به نتیجه برسند.
گام‌های نوین برای توسعه گردشگری و خدمات زیارتی در مشهد
در ادامه مشاور عالی شهرداری مشهد به بررسی چالش‌های پیش روی توسعه زیارت و گردشگری در این کلان‌شهر پرداخت.
محمد سهیلی در این نشست سه مسئله کلیدی شامل مدیریت خدمات، نقش سرمایه‌گذاری و اهمیت تعمیق تجربه زیارت را مورد بحث قرار داد.
سهیلی در ابتدا با تأکید بر مشکلاتی که از دهه ۸۰ در حوزه توسعه زیارت بروز کرده‌اند، گفت: بزرگ‌ترین چالش‌های ما در این حوزه، عدم ارائه خدمات مناسب در چهار بخش کلیدی شامل اسکان، حمل‌ونقل، آژانس‌های زیارتی و کسبه مرتبط با زائرین است. این مشکلات در قالب مسائل اجتماعی و خدماتی مطرح بوده و برای بهبود آن‌ها نیازمند برنامه‌ریزی دقیق و هماهنگ هستیم.
مشاور عالی شهرداری مشهد به برنامه‌ای اشاره کرد که با هدف ارزیابی و رتبه‌بندی کسبه و ارائه‌دهندگان خدمات زیارتی طراحی شده است.
وی در این خصوص اظهار داشت: این برنامه بر مبنای سنجش کیفیت خدمات ارائه‌شده و دریافت بازخورد از زائرین و شهروندان طراحی شده است. عملکرد کسبه و سایر ارائه‌دهندگان خدمات از طریق یک سامانه جامع مورد ارزیابی قرار می‌گیرد و در نهایت کسبه برتر در رویدادهای ویژه‌ای تقدیر می‌شوند.
سهیلی افزود: برای اجرای این طرح نیازمند تولید محتوا، برگزاری رویدادهای مرتبط و ایجاد زیرساخت‌های نظارتی هستیم. این طرح در برنامه میان‌مدت شهرداری و آستان قدس رضوی به‌عنوان یکی از اولویت‌های اصلی توسعه کیفی زیارت پیش‌بینی شده است.
سهیلی با اشاره به چالش‌های هماهنگی بین صنوف مختلف مرتبط با زائران، از جمله هتلداران، آژانس‌های مسافرتی و حوزه حمل‌ونقل، تصریح کرد: یکی از اهداف اصلی ما کاهش هزینه‌های سفر به مشهد است. این هدف از طریق هماهنگی بین اتحادیه‌ها و صنوف مختلف و ارائه خدمات یکپارچه قابل دستیابی است. اگرچه این تلاش‌ها در سطح کلان موفقیت‌آمیز نبودند، اما اجرای آن‌ها در مقیاس محدودتر می‌تواند نتایج مثبتی داشته باشد.
وی ادامه داد: در حال حاضر مجموعه‌هایی در قالب تورهای زیارتی و برنامه‌های مشابه فعالیت دارند که می‌توانند با بهره‌گیری از فناوری‌های نوین، چرخه خدمات زائر را از لحظه حرکت از شهر مبدأ تا بازگشت هماهنگ کنند. این کار نیازمند برنامه‌ریزی دقیق و استفاده از سامانه‌های هوشمند است.
تعمیق تجربه زیارتی زائران
یکی دیگر از موضوعات مطرح‌شده توسط مشاور عالی شهرداری مشهد، تعمیق تجربه زیارتی زائران بود.
وی در این باره گفت: لازم است برنامه‌های محتوایی و فرهنگی برای زائران طراحی شود که نه‌تنها در مدت اقامت آن‌ها در مشهد، بلکه پس از بازگشت به شهر یا کشور خود نیز ادامه یابد. این برنامه‌ها می‌توانند به زائران کمک کنند تا معنای عمیق‌تری از سفر زیارتی خود دریافت کنند.
سهیلی به طرح سامانه‌ای مانند نسیم رضوان اشاره کرد که با هدف تسهیل ارتباط زائران با خدمات زیارتی طراحی شده است و افزود: این سامانه تاکنون نتوانسته تمامی نیازهای زائران را پوشش دهد، اما همچنان قابلیت توسعه و سرمایه‌گذاری را دارد.
مشاور عالی شهرداری مشهد با تأکید بر اهمیت سرمایه‌گذاری در حوزه زیارت، از آمادگی آستان قدس رضوی و شهرداری برای مشارکت در این زمینه خبر داد و گفت: در برنامه‌های میان‌مدت و بلندمدت شهرداری، توسعه زیرساخت‌های زیارتی و بهبود خدمات به‌عنوان یکی از اولویت‌ها مطرح شده است.
وی یادآور شد: این امر نیازمند همکاری نهادهای دولتی و خصوصی و همچنین مشارکت مجموعه‌های مردمی است.
سهیلی در سخنان خود از پژوهشگران، فعالان حوزه زیارت و گردشگری و علاقه‌مندان دعوت کرد تا ایده‌ها و طرح‌های خود را در زمینه توسعه خدمات زیارتی ارائه دهند.
وی تصریح کرد: امیدوارم با همکاری و هم‌افزایی بتوانیم گام‌های مؤثری در بهبود تجربه زیارتی زائران برداریم و مشهد را به شهری نمونه در حوزه گردشگری زیارتی تبدیل کنیم.
زائران امام رضا(ع) نیازمند اقامتگاه‌های اقتصادی‌تر در مشهد هستند
رئیس مرکز نوآوری و خلاقیت شهرداری مشهد نیز در این رویداد به تحلیل مسائل کلیدی گردشگری مذهبی و زیارتی مشهد پرداخت و بر لزوم بهره‌گیری از فناوری و نوآوری در این حوزه تأکید کرد.
غلامرضا عباس‌زاده در این نشست با اشاره به اهمیت شناخت دقیق نیازهای جامعه هدف گفت: اگر نتوانیم به‌درستی نیازهای زائران را شناسایی کنیم، خدمات و محصولات ارائه‌شده ممکن است کارایی و نتیجه مطلوبی نداشته باشند.
عباس‌زاده در بخشی از سخنان خود به اهمیت داده‌محوری در مدیریت زائران اشاره کرد و گفت: با استفاده از داده‌های موجود، نظیر پایش خطوط تلفن همراه و اطلاعات خودروها، می‌توان آمار دقیقی از تعداد زائران حاضر در مشهد استخراج کرد. این اطلاعات می‌تواند بستر مناسبی برای برنامه‌ریزی خدمات و تسهیل مدیریت گردشگری فراهم کند.
رئیس مرکز نوآوری و خلاقیت شهرداری مشهد به چالش‌های اقتصادی گردشگری مذهبی مشهد پرداخت و اظهار داشت: درآمدزایی پایدار در حوزه گردشگری مشهد همچنان محقق نشده است. این ضعف در دوران بحران‌هایی مانند کرونا به‌وضوح آشکار شد، چراکه بسیاری از کسب‌وکارهای وابسته به گردشگری دچار تعطیلی شدند.
وی همچنین تأکید کرد که نگاه کوتاه‌مدت و منفعت‌طلبانه برخی ذی‌نفعان مانع از ایجاد زیرساخت‌های پایدار در این حوزه شده است.
تغییر رویکرد سرمایه‌گذاری در گردشگری
عباس‌زاده به مسئله سرمایه‌گذاری سنتی در حوزه گردشگری نیز اشاره کرد و گفت: بیشتر سرمایه‌گذاری‌ها در مشهد معطوف به ساخت‌وساز هتل‌ها و مراکز اقامتی لوکس بوده است. اما ما باید بخشی از سرمایه‌ها را به سمت نوآوری و خلاقیت در خدمات گردشگری هدایت کنیم تا تحول اساسی در این حوزه ایجاد شود.
وی در بخش دیگری از سخنان خود گفت: یکی از مشکلات اساسی ما در مشهد، عدم تناسب اقامتگاه‌ها با نیازهای واقعی زائران است. بسیاری از زائران توان مالی برای استفاده از هتل‌های پنج‌ستاره ندارند و نیازمند اقامتگاه‌های اقتصادی‌تر هستند.
عباس‌زاده همچنین بر لزوم مدیریت هوشمند و خلاقانه جمعیت در رویدادهای خاص، مانند ایام شهادت امام رضا (ع)، تأکید کرد و گفت: استفاده از سازه‌های سبک و چابک برای اسکان موقت زائران در این ایام می‌تواند راه‌حل مناسبی باشد.
رئیس مرکز نوآوری و خلاقیت شهرداری مشهد با اشاره به کاهش مدت اقامت زائران در مشهد گفت: فناوری‌های جدید باعث شده سفرها کوتاه‌تر اما بیشتر شوند. این تغییر الگو نیازمند برنامه‌ریزی متفاوت در مدیریت گردشگری است.
وی با تأکید بر اهمیت توسعه جاذبه‌های مکمل زیارتی گفت: در کنار بارگاه امام رضا (ع)، بسیاری از جاذبه‌های دیگر مشهد نیازمند توجه و توسعه هستند. این جاذبه‌ها می‌توانند به تکمیل تجربه زیارتی و گردشگری زائران کمک کنند.
هوشمندسازی خدمات و اطلاع‌رسانی
عباس‌زاده بر لزوم استفاده از فناوری‌های نوین برای بهبود خدمات و اطلاع‌رسانی تأکید کرد و گفت: ایجاد درگاه‌های رسمی و اپلیکیشن‌های هوشمند برای هدایت زائران می‌تواند نقش مؤثری در تسهیل مدیریت گردشگری ایفا کند.
وی بر اهمیت هماهنگی میان سازمان‌ها و نهادهای مرتبط با گردشگری تأکید کرد و گفت: استارتاپ‌ها و کسب‌وکارهای نوپا می‌توانند با ارائه راهکارهای مبتنی بر داده، مدیریت گردشگری را تسهیل کنند. همچنین، فرهنگ‌سازی و تعریف داستان‌های مرتبط با هویت و آیین‌های زیارتی می‌تواند به جذابیت بیشتر مشهد به‌عنوان یک مقصد زیارتی و گردشگری کمک کند.
توسعه مشارکت مردمی می‌تواند خدمات‌رسانی به زائرین را بهبود بخشد
رییس گردشگری و امور زائران سازمان فرهنگی و اجتماعی شهرداری قم نیز در این رویداد به اهمیت مدیریت محیط زیست و پسماند در مناسبت‌های بزرگ مذهبی در شهر قم اشاره کرد و گفت: شهرداری در رویدادهای ملی و مذهبی با حجم بالای زائرین مواجه است که نیازمند اقدامات موثرتر در راستای حفظ محیط زیست است.
نادری همچنین به ضرورت تقویت تبلیغات و بازاریابی برای معرفی قم به‌عنوان مقصد زیارتی اشاره کرد و افزود: شهرداری می‌تواند با همکاری آژانس‌های مسافرتی، گروه‌های جهادی و سازمان‌های مردم‌نهاد، برنامه‌های فرهنگی و خدمات‌رسانی گسترده‌ای را به اجرا درآورد.
رییس گردشگری و امور زائران سازمان فرهنگی و اجتماعی شهرداری قم برگزاری دوره‌های آموزشی معنوی و کارگاه‌های فرهنگی برای زائرین، تولید محتوای دینی و استفاده از فناوری‌های نوین مانند اپلیکیشن‌های خدماتی را از راهکارهای پیشنهادی برای ارتقای کیفیت زیارت دانست.
وی ایجاد مراکز خدمات رفاهی دائم، تقویت برنامه‌های فرهنگی-اجتماعی، و استفاده از ظرفیت خانواده‌ها و تشکل‌های مردمی را نیز از دیگر اولویت‌ها برشمرد.
نادری با تأکید بر نقش گردشگری زیارتی در توسعه اقتصادی و تبادل فرهنگی اظهار داشت: شهرهای زیارتی علاوه بر رونق کسب‌وکارهای محلی، فرصتی برای تبادل فرهنگی میان زائرین از شهرها و کشورهای مختلف فراهم می‌کنند.
وی در بخش دیگری از سخنان خود به اهمیت مدیریت محله‌محور در مناسبت‌های مذهبی اشاره کرد و گفت: تقویت مشارکت مردمی و مدیریت جهادی در سطح محلات، علاوه بر کاهش هزینه‌ها، می‌تواند خدمات‌رسانی به زائرین را بهبود بخشد.
رییس گردشگری و امور زایران سازمان فرهنگی و اجتماعی شهرداری قم در پایان بر لزوم شبکه‌سازی میان گروه‌های مردمی و مدیریت شهری تأکید کرد و اظهار داشت: این شبکه‌ها می‌توانند نقش مهمی در بهبود خدمات و افزایش مشارکت اجتماعی ایفا کنند.
دیدگاه های ارسال شده توسط شما، پس از تائید توسط شهرآرانیوز در سایت منتشر خواهد شد.
نظراتی که حاوی توهین و افترا باشد منتشر نخواهد شد.
